Ülkemiz Coronavirüs etkisinde, bu geceden itibaren(21.03.2020) 65 yaş üstü herkese sokağa çıkma yasağı başladı. Bu karar gerekliydi, bazıları için zor bir durum olacak, çünkü herkesin ihtiyaçlarını alacak yakını yoktur. Gerekliydi, çünkü yaşlılar virüsün ölümcül etkisi altında ama meydan okumaktan da geri kalmayanlardır. Yerinde, ama hazırlıksız yakalandık, dileğimiz sıkıntının uzun sürmemesidir.
Coronavirüs, toplumumuza bazı değerleri hatırlattı ama bu dersleri yeterince anlar mıyız bilmiyorum. Örneğin, “Ev alma komşu al” deyimini unuttuk. Kentlere göç ve kentlerde yaşama düzeni aileleri parçaladı. Apartman daireleri içine kapanıp, karşı ya da yan dairelerdekiler ile ilişkiler koptu. Hatta aynı daire içinde yaşayan anne, baba ve çocuklar birbirlerini az görüp dertleşemez oldu.
Apartman hatta gecekondu aileleri için en büyük şans, güvenilir yakın komşuları olmasıdır. Zaten “Ev alma, komşu al” deyiminin anlatmak istediği de budur. Emniyet, hastalık ve acil ihtiyaçlar için en yakın komşu yardımının değeri ve önemi tartışılmaz. Apartmanlarda komşuluğun ve dostluğun var olduğu dönemleri yaşamıştık. Genç olduğumuz halde komşu yardımını, güvenini ve güzelliğini de bilirdik. Çoğumuzun yakınları aynı kentte bile olsa uzağımız da olup bu durum hala değişmemiştir.
Bu ülkenin sıkıntıları doğal afetler, toplumsal şiddetler halinde hep vardı ve olacaktır. Bunları atlatmanın yolu ailede, çevrede ve devlet ile vatandaşı arasında güvenli ve güçlü dayanışmadır. Bundan önceki “Kara gün bütçesi” başlıklı yazımda, bu bütçenin önemini belirtmiştim. Coronavirüs krizi için bazı ülkelerin “kara gün bütçelerini” şimdi kaydetmede yarar görüyorum. ABD bir trilyon, Almanya 614 milyar, İngiltere 412 milyar, Fransa 372 milyar ve Türkiye 15,3 milyar $’dır.
Aslında bizim 15,3 milyar $, 1999 ile 2019 yılları arasında oluşmuş ve harcanmış ama nerelere harcandığı bilinmiyor ya da söylenmek istenmiyor. Ülkedeki ekonomik krizi hep birlikte yaşıyoruz. 50 milyon $ olmadığı için tank-palet iletmesini devrediyoruz. Bu gün Coronavirüs belası dünyada ve ülkemizde çok hızlı yayılıyor. Şu an vaka sayısı 947, ölüm 21 ve bu bilanço 11 ile 21 Mart arası olup, yapılabilen test sadece 2953’dür.
Ülkemizde çalışanların yarısı asgari ücretlidir. Virüs krizi yüzünden pek çok çalışanın ücretleri ödenememiş, kredi kartı borçluları kabarmış ve işsizlik yeniden tırmanışa geçmiştir. Bu şartlarda böylesine krizi yaşamak koskoca bir talihsizliktir. Evet, kriz hızı arttı, haklı olarak çalışan az bir kesim dışındakilerin evlerde kalması isteniyor. Çözüm bu kadar, destek imkânı yok düzeyinde, söylenecek söz, Tanrı bizi korusun.
Hal böyle iken, TBMM’ inde, Afrika kalkınma bankasına 603 milyon $ verilmesi kararı, muhalefetin itirazına rağmen alınabiliyor. Yani bu şartlarda dahi omuz omuza verilemiyor, ben yaptım oldu ve olacak inadı sürüyor. Allah akıl fikir versin.
22.03.2020
Hüsnü ARSLAN
Hüsnü Arslan Yazıları 